Íbúðamarkaður aldeilis ekki botnfrosinn

Það helsta sem vegur til hækkunar í nóvembermánuði samkvæmt spá okkar er reiknuð húsaleiga. Við spáum því að hún hækki um 2,0% (0,38% áhrif á VNV) þar sem markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkar um 1,5% og vaxtaþátturinn um 0,5%.

Íbúðamarkaður er orðinn talsvert rólegri en hann var fyrir ári síðan eins og sést á myndinni og mælist árshækkun íbúðaverðs nú rúmlega 3%. Síðustu tvo mánuði hefur íbúðaverð þó hækkað nokkuð, sérstaklega í októbermánuði. Við teljum að hækkunin verði með svipuðum hætti nú í nóvember og hún var í síðasta mánuði.

Við gerum ráð fyrir áframhaldandi verðhækkunum á íbúðamarkaði næstu mánuði en þó með hægara móti en við spáum í nóvember. Erfitt hefur verið að spá fyrir þróun íbúðaverðs að undanförnu og hefur markaðurinn sveiflast ansi mikið til frá því að hann tók að róast í fyrrahaust. Ef íbúðamarkaður fer á meira flug en hér er spáð mun verðbólga verða þrálátari en að sama skapi mun verðbólga hjaðna hraðar ef íbúðamarkaður reynist rólegri.

Matvörur hækka í verði

Að húsnæðisliðnum undanskildum vegur liðurinn matur- og drykkjarvörur þyngst til hækkunar í nóvember. Liðurinn hækkar um 0,5% samkvæmt spá okkar (0,08% áhrif á VNV). Þróun gengis hefur alla jafna talsverð áhrif á liðinn og nú hefur krónan veikst nokkuð síðan í haust. Miðað við gengisvísitölu hefur krónan veikst um ríflega 7% frá því í septemberbyrjun og bara frá byrjun nóvembermánaðar hefur veikingin numið 3%. Ef veiking krónunnar gengur ekki tilbaka á næstunni munu matvörur ásamt öðrum innfluttum vörum hækka í verði á næstu mánuðum.

Aðrir helstu liðir sem hækka á milli mánaða eru tómstundir og menning sem hækkar um 0,5% (0,05% áhrif á VNV) ásamt húsgögnum og heimilisbúnaði sem hækkar um 0,7% (0,04% áhrif á VNV) samkvæmt spá okkar.

Flugfargjöld og eldsneyti lækka í verði

Sá liður sem helst vegur til lækkunar í nóvembermánuði eru ferðir og flutningar. Flugfargjöld lækka um ríflega 11% (-0,23% áhrif á VNV) samkvæmt spá okkar. Flugfargjöld lækka alla jafna í nóvember og hækka svo á nýjan leik í desember. Við gerum einnig ráð fyrir lækkun á eldsneytisverði um 0,25% (-0,01% áhrif á VNV). Verð á Brent tunnu hefur lækkað nokkuð hratt að undanförnu á heimsmarkaði og hefur sú lækkun vegið upp veikingu krónu undanfarið og gott betur.

Verðbólguhorfur á næstunni

Ársverðbólga hefur hreyfst á þröngu bili frá því um mitt ár. Verðbólgan hjaðnaði lítillega frá fyrri mánuði í október og mældist 7,9%. Eins og áður hefur komið fram spáum við því að verðbólga muni halda áfram að hreyfast á þröngu bili á næstu mánuðum en hjaðna svo hratt á fyrri hluta næsta árs. Í bráðabirgðaspá okkar gerum við ráð fyrir 0,8% hækkun vísitölu neysluverðs í desember, 0,4% í janúar og 0,8% í febrúar. Gangi spá okkar eftir mun ársverðbólga mælast 7,1% í febrúar. Þetta er meiri verðbólga en áður var gert ráð fyrir sem skýrist einna helst af meiri verðhækkun á íbúðamarkaði en við gerðum ráð fyrir.

 Verðbólga mun hjaðna nokkuð hratt á fyrri hluta næsta árs, þegar stórir hækkunarmánuðir á fyrri helmingi þessa árs detta út úr 12 mánaða mælingunni. Í langtímaspá okkar gerum við ráð fyrir að verðbólga verði 6,1% að jafnaði árið 2024 og 3,9% árið 2025.

Óvissan er enn talsverð. Til skemmri tíma er helsti óvissuþátturinn verðþróun á íbúðamarkaði ásamt þróun á gengi krónunnar. Stærsti óvissuþáttur í langtímaspá okkar eru svo kjarasamningarnir sem losna hver á fætur öðrum í byrjun næsta árs. Vegna þanins vinnumarkaðar gerum við ráð fyrir talsverðum launahækkunum í spánni okkar, um 8% á næsta ári og 6% á því þarnæsta. Ef launahækkanir verða hóflegri en hér er spáð mun verðbólga hjaðna hraðar á spátímanum.

Lagalegur fyrirvari

Skýrsla þessi er tekin saman af Greiningu Íslandsbanka hf. (Íslandsbanki).

Upplýsingar í skýrslu þessari eru upprunnar frá innlendum og erlendum upplýsinga- og fréttaveitum, sem taldar eru áreiðanlegar, ásamt opinberum upplýsingum, eigin úrvinnslu Greiningar og mati á hverjum tíma. Upplýsingarnar hafa ekki verið kannaðar sjálfstætt af Íslandsbanka og ábyrgist bankinn ekki nákvæmni upplýsinganna, áreiðanleika eða réttmæti þeirra. Skoðanir höfunda geta breyst án fyrirvara og ber Íslandsbanka ekki skylda til að uppfæra, lagfæra eða breyta skýrslunni við breyttar forsendur.

Skýrslan er einungis birt í upplýsingaskyni og skal því ekki litið á hana sem ráðleggingu/ráðgjöf um að ráðast eða ráðast ekki í tiltekna fjárfestingu eða tilboð um að kaupa, selja eða skrá sig fyrir tilteknum fjármálagerningum. Íslandsbanki og starfsmenn bankans bera ekki ábyrgð á viðskiptum sem kunna að vera gerð á grundvelli þeirra upplýsinga sem fram koma í skýrslunni. Þeim aðilum sem hafa hug á viðskiptum er bent á að leita sér sérfræðilegrar ráðleggingar og kynna sér vel hina ýmsu fjárfestingarkosti sem í boði eru. Fjárfestingum fylgir ávallt fjárhagsleg áhætta og ber m.a. að hafa í huga áhættu vegna alþjóðlegra fjárfestinga og gengisflökts gjaldmiðla. Fjárfestingamarkmið og fjárhagsstaða fjárfesta er mismunandi. Bent skal á að árangur í fortíð er ekki trygging um árangur í framtíð.

Skýrslur og aðrar upplýsingar sem berast frá Íslandsbanka eru einungis ætlaðar til einkanota. Hvorki má afrita efnið, vitna í það né dreifa því, í heild eða að hluta, án skriflegs leyfis frá Íslandsbanka.

Skýrsla þessi er stutt samantekt og ber ekki að líta svo á að í henni sé að finna allar tiltækar upplýsingar um þau viðfangsefni sem hún fjallar um.

Eftirlitsaðili: Fjármálaeftirlitið (www.fme.is).

BANDARÍKIN

Skýrslu þessari eða afritum hennar má ekki dreifa í Bandaríkjunum eða til viðtakenda sem eru bandarískir ríkisborgarar í andstöðu við takmarkanir sem kveðið er á um í bandarískum lögum. Dreifing skýrslunnar í Bandaríkjunum kynni að teljast brot á þeim lögum.

KANADA

Upplýsingarnar í skýrslu þessari eru ekki ætlaðar til dreifingar eða útbreiðslu með neinum hætti í Kanada og því ber ekki að líta á þær sem fjármálaráðgjöf eða ráðleggingu um fjárfestingar í skilningi kanadískra verðbréfalaga.

ÖNNUR LÖND

Lög og reglugerðir í öðrum löndum kunna einnig að takmarka dreifingu skýrslu þessarar.