Íbúðaverð vegur þyngst til hækkunar

Hækkandi íbúðaverð hefur sett svip sinn á þróun vísitölu neysluverðs síðustu mánuði. Reiknaða húsaleigan, sem endurspeglar húsnæðisverð að mestu, hefur til dæmis hækkað um 7,5% frá því í mars síðastliðnum. Samkvæmt okkar mælingu heldur íbúðaverð áfram að hækka með svipuðum hætti og síðustu mánuði. Við teljum að reiknaða húsaleigan hækki um 0,9% milli mánaða (0,15% áhrif á VNV) og verði sá einstaki liður sem vegur þyngst til hækkunar í mánuðinum.

Lítið lát er á hækkunartakti íbúðaverðs á landinu, í ágúst nam árshækkun íbúðaverðs á landinu öllu ríflega 13%. Líkt og undanfarið er árshækkunin hröðust í sérbýlum á höfuðborgarsvæðinu (16%) og þar á eftir í fjölbýlum á höfuðborgarsvæðinu (13%). Árstaktur á íbúðarhúsnæði á landsbyggðinni hefur færst í aukana og var 11% í ágúst.

Seðlabankinn hækkaði stýrivexti í síðasta mánuði meðal annars til að kæla fasteignamarkaðinn og í kjölfarið hækkuðu viðskiptabankarnir þrír vexti á íbúðalánum. Það verður því fróðlegt að fylgjast með þróun markaðsins á komandi mánuðum í því ljósi.

Aðrir liðir til hækkunar

Fatnaður og skór hefur á heildina litið sömu áhrif til hækkunar vísitölunnar og húsnæðisliðurinn í mánuðinum. Útsölulok er helsta ástæða þeirrar hækkunar, sem á það til að teygjast fram í september, þó útsölurnar hafi verið með grynnra móti í júlímánuði. Við spáum því að liðurinn hækki um 4,0% (0,15% áhrif á VNV) á milli mánaða.

Þá gerum við ráð fyrir að húsgögn og heimilisbúnaður hækki í verði um 0,7% (0,05% áhrif á VNV) og að verð á mat og drykkjarvörum hækki um 0,3% (0,04% áhrif á VNV) vegna veikingu krónunnar á undanförnum vikum.

Verðbólga þrálátari en hjaðnar að lokum

Útlit er fyrir að verðbólga verði yfir 4,0% efri þolmörkum Seðlabankans enn um sinn. Í bráðabirgðaspá okkar gerum við ráð fyrir 0,3% hækkun í október, 0,2% hækkun í nóvember og 0,3% hækkun í desember. Miðað við þá spá verður verðbólga 4,4% í desember. Í kjölfarið er útlit fyrir að verðbólga láti undan síga jafnt og þétt og áætlum við að hún verði komin að 2,5% verðbólgumarkmiði Seðlabankans að nýju í október á næsta ári. Spá okkar hljóðar upp á 3,2% verðbólgu að jafnaði árið 2022 og 2,7% verðbólgu árið 2023 að meðaltali.

Forsendur þess að spá okkar gangi eftir er styrking krónu á komandi fjórðungum. Við gerum ráð fyrir því að krónan styrkist á ný þegar ferðamenn taka að streyma til landsins í auknum mæli. Styrkist krónan umfram það sem við spáum gæti það vissulega leitt til hraðari hjöðnunar verðbólgu en hér er spáð. Á móti gæti verðbólguþrýstingur vegna launa og/eða íbúðaverðs reynst meiri en við áætlum og gert verðbólgu þrálátari á komandi misserum.

Rétt er að halda því til haga að verðbólgukúfur er ekki einungis bundinn við Ísland þessa dagana. Áhrif faraldursins á verðlag hafa verið með þeim hætti að verð ýmissa vara hefur hækkað meira en góðu hófi gegnir. Ýmsar skýringar eru á því en helst má nefna ýmsa flöskuhálsa á framboðshliðinni. Verðhækkanir erlendis verða til þess að verð á innfluttum vörum hækkar hér á landi. Verði ekkert lát á þeim hækkunum gæti innflutt verðbólga orðið meiri en hér er spáð.

Lagalegur fyrirvari

Skýrsla þessi er tekin saman af Greiningu Íslandsbanka hf. (Íslandsbanki).

Upplýsingar í skýrslu þessari eru upprunnar frá innlendum og erlendum upplýsinga- og fréttaveitum, sem taldar eru áreiðanlegar, ásamt opinberum upplýsingum, eigin úrvinnslu Greiningar og mati á hverjum tíma. Upplýsingarnar hafa ekki verið kannaðar sjálfstætt af Íslandsbanka og ábyrgist bankinn ekki nákvæmni upplýsinganna, áreiðanleika eða réttmæti þeirra. Skoðanir höfunda geta breyst án fyrirvara og ber Íslandsbanka ekki skylda til að uppfæra, lagfæra eða breyta skýrslunni við breyttar forsendur.

Skýrslan er einungis birt í upplýsingaskyni og skal því ekki litið á hana sem ráðleggingu/ráðgjöf um að ráðast eða ráðast ekki í tiltekna fjárfestingu eða tilboð um að kaupa, selja eða skrá sig fyrir tilteknum fjármálagerningum. Íslandsbanki og starfsmenn bankans bera ekki ábyrgð á viðskiptum sem kunna að vera gerð á grundvelli þeirra upplýsinga sem fram koma í skýrslunni. Þeim aðilum sem hafa hug á viðskiptum er bent á að leita sér sérfræðilegrar ráðleggingar og kynna sér vel hina ýmsu fjárfestingarkosti sem í boði eru. Fjárfestingum fylgir ávallt fjárhagsleg áhætta og ber m.a. að hafa í huga áhættu vegna alþjóðlegra fjárfestinga og gengisflökts gjaldmiðla. Fjárfestingamarkmið og fjárhagsstaða fjárfesta er mismunandi. Bent skal á að árangur í fortíð er ekki trygging um árangur í framtíð.

Skýrslur og aðrar upplýsingar sem berast frá Íslandsbanka eru einungis ætlaðar til einkanota. Hvorki má afrita efnið, vitna í það né dreifa því, í heild eða að hluta, án skriflegs leyfis frá Íslandsbanka.

Skýrsla þessi er stutt samantekt og ber ekki að líta svo á að í henni sé að finna allar tiltækar upplýsingar um þau viðfangsefni sem hún fjallar um.

Eftirlitsaðili: Fjármálaeftirlitið (www.fme.is).

BANDARÍKIN

Skýrslu þessari eða afritum hennar má ekki dreifa í Bandaríkjunum eða til viðtakenda sem eru bandarískir ríkisborgarar í andstöðu við takmarkanir sem kveðið er á um í bandarískum lögum. Dreifing skýrslunnar í Bandaríkjunum kynni að teljast brot á þeim lögum.

KANADA

Upplýsingarnar í skýrslu þessari eru ekki ætlaðar til dreifingar eða útbreiðslu með neinum hætti í Kanada og því ber ekki að líta á þær sem fjármálaráðgjöf eða ráðleggingu um fjárfestingar í skilningi kanadískra verðbréfalaga.

ÖNNUR LÖND

Lög og reglugerðir í öðrum löndum kunna einnig að takmarka dreifingu skýrslu þessarar.