Hækkandi íbúðaverð og útsölulok

Hækkandi íbúðaverð hefur heldur betur sett svip sinn á vísitölu neysluverðs að undanförnu. Reiknuð húsaleiga hefur hækkað um tæplega 15% frá áramótum og mælist árshækkun á íbúðaverði nú um 25% á landinu öllu. Við gerum ráð fyrir að nú fari að hægja verulega á hækkunum íbúðaverðs og þar af leiðandi á reiknuðu húsaleigunni. Við spáum því að reiknaða húsaleigan hækki um 1,9% í ágúst á milli mánaða (0,36% áhrif á VNV) en hafa verður í huga að um þriggja mánaða meðaltal er að ræða og mælingin samanstendur því af verðbreytingum í maí, júní og júlí. Við teljum svo að draga muni talsvert úr hækkunum á reiknuðu húsaleigunni á næstu mánuðum.

Útsölulok eru árviss í ágúst og september og samkvæmt mælingu okkar er engin breyting þar á þetta árið. Föt og skór hækka í verði um 4,0% milli mánaða (0,14% áhrif á VNV) samkvæmt mælingu okkar og húsgögn og heimilisbúnaður um 0,9% (0,06% áhrif á VNV). Gleðilegt er hins vegar að matar- og drykkjarvörur hækka einungis í verði um 0,13% milli mánaða (0,02% áhrif á VNV) samkvæmt spá okkar sem er svipuð hækkun og í júlímánuði en liðurinn hefur ekki hækkað minna frá því í júlí í fyrra. Þetta rímar við stöðuna erlendis þar sem verð á ýmsum aðföngum til matvælaframleiðslu á heimsmarkaði hefur lækkað talsvert eftir miklar hækkanir fyrr á árinu.

Ferðir og flutningar til lækkunar

Það sem helst vegur á móti þessum hækkunum í ágústmánuði er lækkun í liðnum ferðir og flutningar. Bæði eldsneyti og flugfargjöld hafa hækkað talvert í verði á síðastliðnum mánuðum. Nú er að öllum líkindum breyting þar á enda er verð á flugi árstíðarbundið þar sem það lækkar alla jafna í ágúst ásamt því að útlit er fyrir að eldsneytisverðið sé á niðurleið enda hefur jarðefnaeldsneyti erlendis almennt lækkað talsvert.

Liðurinn í heild lækkar um 1,6% (-0,25% áhrif á VNV) þar sem flugfargjöld lækka um 9,3% (-0,20% áhrif á VNV) og eldsneyti um 2,5% (-0,09% áhrif á VNV). Við teljum þó að óvissubilið í þeirri spá sé frekar niður á við og gæti farið svo að bæði flugfargjöld og/eða eldsneytisverð lækki meira en hér er spáð.

Mikil verðbólga en bjartari horfur

Horfur eru á að verðbólga verði talsverð næsta kastið en bjartari horfur eru framundan og teljum við að ársverðbólgan nái toppi nú í ágúst og september. Bráðabirgðaspá okkar hljóðar upp á 0,5% hækkun VNV í september, 0,4% hækkun í október og 0,3% hækkun VNV í nóvember. Gangi sú spá eftir nær verðbólga toppi næstu tvo mánuði en hjaðnar síðan hægt og mælist 9,7% í nóvember.

Það er óhætt að segja að það er langur vegur framundan að verðbólga verði við markmið Seðlabankans. Vonandi er hagkerfið þó að komast í samt lag eftir heimsfaraldur og stríð sem mun að öðru óbreyttu leiða til stöðugara verðlags hér á landi. Með stöðugara innflutningsverði, sterkari krónu og betra jafnvægi á íbúðamarkaði mun fara að draga úr verðbólgunni. Langtímaspá okkar hljóðar upp á 8,4% verðbólgu að jafnaði á þessu ári, 6,5% árið 2023 og 4,0% 2024. Þar sem útlit er fyrir rólegri íbúðamarkað og minni innflutta verðbólgu er einn helsti óvissuþátturinn hvað langtímaspána varðar kjarasamningar sem losna undir lok ársins.

Lagalegur fyrirvari

Skýrsla þessi er tekin saman af Greiningu Íslandsbanka hf. (Íslandsbanki).

Upplýsingar í skýrslu þessari eru upprunnar frá innlendum og erlendum upplýsinga- og fréttaveitum, sem taldar eru áreiðanlegar, ásamt opinberum upplýsingum, eigin úrvinnslu Greiningar og mati á hverjum tíma. Upplýsingarnar hafa ekki verið kannaðar sjálfstætt af Íslandsbanka og ábyrgist bankinn ekki nákvæmni upplýsinganna, áreiðanleika eða réttmæti þeirra. Skoðanir höfunda geta breyst án fyrirvara og ber Íslandsbanka ekki skylda til að uppfæra, lagfæra eða breyta skýrslunni við breyttar forsendur.

Skýrslan er einungis birt í upplýsingaskyni og skal því ekki litið á hana sem ráðleggingu/ráðgjöf um að ráðast eða ráðast ekki í tiltekna fjárfestingu eða tilboð um að kaupa, selja eða skrá sig fyrir tilteknum fjármálagerningum. Íslandsbanki og starfsmenn bankans bera ekki ábyrgð á viðskiptum sem kunna að vera gerð á grundvelli þeirra upplýsinga sem fram koma í skýrslunni. Þeim aðilum sem hafa hug á viðskiptum er bent á að leita sér sérfræðilegrar ráðleggingar og kynna sér vel hina ýmsu fjárfestingarkosti sem í boði eru. Fjárfestingum fylgir ávallt fjárhagsleg áhætta og ber m.a. að hafa í huga áhættu vegna alþjóðlegra fjárfestinga og gengisflökts gjaldmiðla. Fjárfestingamarkmið og fjárhagsstaða fjárfesta er mismunandi. Bent skal á að árangur í fortíð er ekki trygging um árangur í framtíð.

Skýrslur og aðrar upplýsingar sem berast frá Íslandsbanka eru einungis ætlaðar til einkanota. Hvorki má afrita efnið, vitna í það né dreifa því, í heild eða að hluta, án skriflegs leyfis frá Íslandsbanka.

Skýrsla þessi er stutt samantekt og ber ekki að líta svo á að í henni sé að finna allar tiltækar upplýsingar um þau viðfangsefni sem hún fjallar um.

Eftirlitsaðili: Fjármálaeftirlitið (www.fme.is).

BANDARÍKIN

Skýrslu þessari eða afritum hennar má ekki dreifa í Bandaríkjunum eða til viðtakenda sem eru bandarískir ríkisborgarar í andstöðu við takmarkanir sem kveðið er á um í bandarískum lögum. Dreifing skýrslunnar í Bandaríkjunum kynni að teljast brot á þeim lögum.

KANADA

Upplýsingarnar í skýrslu þessari eru ekki ætlaðar til dreifingar eða útbreiðslu með neinum hætti í Kanada og því ber ekki að líta á þær sem fjármálaráðgjöf eða ráðleggingu um fjárfestingar í skilningi kanadískra verðbréfalaga.

ÖNNUR LÖND

Lög og reglugerðir í öðrum löndum kunna einnig að takmarka dreifingu skýrslu þessarar.