Íbúðamarkaður og breytt aðferðafræði

Húsnæðisliðurinn vegur þyngst til hækkunar á vísitölu neysluverðs í mars. Í heild hækkar liðurinn um 0,6% (0,19% áhrif á VNV) þar sem reiknaða húsaleigan hefur mestu áhrifin. Við spáum því að reiknaða húsaleigan hækki um 0,8% (0,15% áhrif á VNV) á milli mánaða. Þar af hækkar vaxtaþátturinn um 0,5% en íbúðaverð um 0,3%.

Við gerum ráð fyrir að íbúðaverð muni hækka á næstu mánuðum, að mestu vegna kaupa ríkisstjórnarinnar á eignum í Grindavík. Húsnæði á landsbyggðinni mun að öllum líkindum hækka hraðar í verði en á höfuðborgarsvæðinu, sérstaklega á Suðurnesjum. Hækkanirnar á íbúðamarkaði munu þó ekki vera í líkingu við þær hröðu verðhækkanir sem einkenndu markaðinn á árunum 2020-2022 og munu að öllum líkindum vera fremur hóflegar.

Hagstofan mun á næstunni innleiða nýja aðferð við mælingu á reiknuðu húsaleigunni. Mælingin verður byggð á leiguverði í stað íbúðaverðs eins og þekkist gjarnan í löndum í kringum okkur. Samkvæmt Hagstofunni verður nýja aðferðin innleidd á vormánuðum og mun greinargerð um breytinguna birtast í þessum mánuði. Til lengri tíma litið mun þessi breytta aðferðafræði að öllum líkindum hafa jákvæð áhrif á mælinguna og minnka sveiflur í húsnæðisliðnum.

Flugfargjöld hækka um páskana

Að húsnæðisliðnum undanskildum vegur hækkun flugfargjalda þyngst til hækkunar vísitölu neysluverðs í mars. Flugfargjöld hækka um 7,7% (0,13% áhrif á VNV) samkvæmt mælingu okkar þar sem um árstíðarbundna hækkun er að ræða. Alla jafna hækka flugfargjöld talsvert í apríl en þar sem páskar eru snemma í ár gerum við ráð fyrir að hækkunin dreifist yfir bæði mars og aprílmánuð.

Nokkuð rólegt er yfir öðrum liðum vísitölunnar í mánuðinum. Útsölulok virðast hafa komið nánast að fullu fram í febrúar. Aðrir helstu liðir sem hækka á milli mánaða eru matar- og drykkjarvörur um 0,3% samkvæmt spá okkar (0,05% áhrif á VNV), hótel og veitingastaðir um 0,5% (0,03% áhrif á VNV) og föt og skór um 0,8% (0,03% áhrif á VNV).

Verðbólguhorfur lítið breyst

Ársverðbólga mælist nú 6,6%. Það má segja að verðbólgutölur bæði í janúar og febrúar hafi komið greinendum nokkuð á óvart. Vísitalan lækkaði í janúar þvert á spár en að sama skapi hækkaði hún einnig töluvert meira í febrúar en spár gerðu ráð fyrir. Þrátt fyrir litla hjöðnun ársverðbólgunnar í febrúar og einnig nú í mars er útlitið alls ekki svart heldur er enn útlit fyrir að ársverðbólga hjaðni hratt næstu mánuði.

Helsta óvissan á næstu mánuðum er til að mynda hvoru megin hækkun flugfargjalda lendir. En hvort sem það verður í mars, apríl eða dreifist yfir báða mánuði mun það hafa sömu áhrif til lengri tíma. Einnig er óvissa varðandi íbúðaverð og hversu mikið það mun hækka á næstunni auk þess hver áhrif breyttrar aðferðafræði við útreikning á reiknaðri húsaleigu verða á mælinguna.

Í bráðabirgðaspá okkar gerum við ráð fyrir:

• Apríl – 0,6% hækkun VNV (ársverðbólga 5,8%): Áframhaldandi árstíðarbundin hækkun flugfargjalda. Ef ekki verður af hækkun flugverðs í mars mun hækkun VNV í apríl vera meiri og öfugt.
• Maí – 0,3% hækkun VNV (ársverðbólga 5,7%): Flugfargjöld lækka eftir hækkun í mars og apríl. Íbúðaverð hefur mestu áhrif til hækkunar.
• Júní – 0,5% hækkun VNV (ársverðbólga 5,3%): Áhrifa ferðasumarsins gætir. Flugverð hefur áhrif til hækkunar og hótel og veitingastaðir hækka verðskrár sínar. Íbúðaverð hefur einnig áhrif til hækkunar.

Ef bráðabirgðaspá okkar rætist mun ársverðbólga því hjaðna nokkuð hratt og mælast 5,3% í júní. Í langtímaspá okkar gerum við ráð fyrir að verðbólga verði 5,6% að jafnaði á þessu ári, 3,4% árið 2025 og 2,9% að jafnaði árið 2026.

Óvissuþættir eru auðvitað til staðar og þeir helstu að okkar mati þróun á gengi krónu ásamt verðþróun á fasteignamarkaði. Hagfelldir kjarasamningar fyrir stóran hluta hins almenna vinnumarkaðar voru undirritaðir í síðustu viku og gefa vonandi tóninn varðandi launaþróun fyrir allan vinnumarkaðinn. Að okkar mati samrýmist launaþróunin í samningunum allvel forsendu fyrir verðstöðugleika og er ánægjulegt að þeir séu til fjögurra ára.

Lagalegur fyrirvari

Skýrsla þessi er tekin saman af Greiningu Íslandsbanka hf. (Íslandsbanki).

Upplýsingar í skýrslu þessari eru upprunnar frá innlendum og erlendum upplýsinga- og fréttaveitum, sem taldar eru áreiðanlegar, ásamt opinberum upplýsingum, eigin úrvinnslu Greiningar og mati á hverjum tíma. Upplýsingarnar hafa ekki verið kannaðar sjálfstætt af Íslandsbanka og ábyrgist bankinn ekki nákvæmni upplýsinganna, áreiðanleika eða réttmæti þeirra. Skoðanir höfunda geta breyst án fyrirvara og ber Íslandsbanka ekki skylda til að uppfæra, lagfæra eða breyta skýrslunni við breyttar forsendur.

Skýrslan er einungis birt í upplýsingaskyni og skal því ekki litið á hana sem ráðleggingu/ráðgjöf um að ráðast eða ráðast ekki í tiltekna fjárfestingu eða tilboð um að kaupa, selja eða skrá sig fyrir tilteknum fjármálagerningum. Íslandsbanki og starfsmenn bankans bera ekki ábyrgð á viðskiptum sem kunna að vera gerð á grundvelli þeirra upplýsinga sem fram koma í skýrslunni. Þeim aðilum sem hafa hug á viðskiptum er bent á að leita sér sérfræðilegrar ráðleggingar og kynna sér vel hina ýmsu fjárfestingarkosti sem í boði eru. Fjárfestingum fylgir ávallt fjárhagsleg áhætta og ber m.a. að hafa í huga áhættu vegna alþjóðlegra fjárfestinga og gengisflökts gjaldmiðla. Fjárfestingamarkmið og fjárhagsstaða fjárfesta er mismunandi. Bent skal á að árangur í fortíð er ekki trygging um árangur í framtíð.

Skýrslur og aðrar upplýsingar sem berast frá Íslandsbanka eru einungis ætlaðar til einkanota. Hvorki má afrita efnið, vitna í það né dreifa því, í heild eða að hluta, án skriflegs leyfis frá Íslandsbanka.

Skýrsla þessi er stutt samantekt og ber ekki að líta svo á að í henni sé að finna allar tiltækar upplýsingar um þau viðfangsefni sem hún fjallar um.

Eftirlitsaðili: Fjármálaeftirlitið (www.fme.is).

BANDARÍKIN

Skýrslu þessari eða afritum hennar má ekki dreifa í Bandaríkjunum eða til viðtakenda sem eru bandarískir ríkisborgarar í andstöðu við takmarkanir sem kveðið er á um í bandarískum lögum. Dreifing skýrslunnar í Bandaríkjunum kynni að teljast brot á þeim lögum.

KANADA

Upplýsingarnar í skýrslu þessari eru ekki ætlaðar til dreifingar eða útbreiðslu með neinum hætti í Kanada og því ber ekki að líta á þær sem fjármálaráðgjöf eða ráðleggingu um fjárfestingar í skilningi kanadískra verðbréfalaga.

ÖNNUR LÖND

Lög og reglugerðir í öðrum löndum kunna einnig að takmarka dreifingu skýrslu þessarar.