Íbúðaverð hækkar hægar en vaxtaþátturinn vegur þungt

Síðustu mánuði hefur íbúðamarkaður haft mikil áhrif á hækkun vísitölunnar. Íbúðaverð fór aftur á létt flug auk þess sem vaxtaþátturinn hefur haldið áfram að vega til hækkunar. Á síðustu þremur mánuðum hefur íbúðaverð hækkað um 2,5% en mánuðina þar á undan hafði verð lækkað lítillega. Mæling Hagstofunnar byggir á þriggja mánaða meðaltali og virðist sem mikið líf hafi verið á íbúðamarkaði í marsmánuði enda benda fjöldi kaupsamninga og velta á markaðinum einnig til þess.

Samkvæmt mælingu okkar á íbúðaverði mun íbúðaverð hækka talsvert hægar í júnímánuði en síðustu mánuði. Við spáum því að reiknaða húsaleigan hækki um 1,0% (0,19% áhrif á VNV) á milli mánaða þar sem markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkar um 0,3% og vaxtaþáttur vegur til 0,7% hækkunar á liðnum.

Hægir á innfluttu verðbólgunni?

Að húsnæðisliðnum undanskildum er það liðurinn ferðir og flutningar sem vegur þyngst til hækkunar í júnímánuði. Það sem skýrir það að mestu leyti er hækkun á flugfargjöldum um 7,3% (0,15% áhrif á VNV) en um árstíðarbundna hækkun er að ræða. Í mælingu okkar stendur eldsneytis- og bílaverð í stað á milli mánaða.

Matar- og drykkjarvörur hækka hægar í mánuðinum en undanfarna mánuði samkvæmt spá okkar. Við spáum 0,65% (0,10% áhrif á VNV) hækkun á milli mánaða. Það yrði minnsta hækkun á liðnum frá því í september á síðasta ári en eins og kunnugt er hefur matvöruverð hækkað verulega undanfarið og nemur hækkunin um 7% frá áramótum. Þetta gæti verið merki um að hægari hækkun á matvörum framundan en sú þróun sést víða erlendis og mun að öðru óbreyttu skila sér hingað til lands.

Aðrir helstu liðir sem hækka á milli mánaða í júní eru hótel og veitingastaðir sem hækka um 1,3% (0,07% áhrif á VNV), föt og skór sem hækka um 1,0% (0,04% áhrif á VNV) og húsgögn og heimilisbúnaður sem hækkar um 0,6% (0,04% áhrif á VNV).

Útlitið á næstunni

Ársverðbólgan hjaðnaði loks í maí og mældist 9,5%. Við spáum áframhaldandi hjöðnun verðbólgunnar næsta kastið. Við spáum 0,3% hækkun VNV í júlí, 0,3% í ágúst og 0,4% í september. Gangi spá okkar eftir mun ársverðbólga mælast 8,1% í september.

Við höfum margoft talað um að þegar hægja muni á hækkun íbúðaverðs og innfluttu verðbólgunni þá muni verðbólga hjaðna hratt frá þeim gildum sem mælst hafa undanfarið. Það er jafnframt forsenda spá okkar til skemmri tíma að það verði raunin en þessir tveir liðir skýra nú um 5,5% af heildarverðbólgunni. Vart þarf að taka það fram að óvissan er mikil og hún er meiri upp á við en hitt.

Þótt útlit sé fyrir að verðbólga geti hjaðnað hratt er langur vegur framundan og verðbólgumarkmið Seðlabankans í órafjarlægð. Í langtímaspá okkar gerum við ráð fyrir að verðbólga verði að jafnaði 8,7% á þessu ári, 5,4% árið 2024 og 3,7% árið 2025. Helstu forsendur í langtímaspá okkar eru hóflegri  kjarasamningar þegar frá líður en þeir munu líklega spila stóran þátt og skipta miklu máli varðandi verðstöðugleika á næstu árum.

Lagalegur fyrirvari

Skýrsla þessi er tekin saman af Greiningu Íslandsbanka hf. (Íslandsbanki).

Upplýsingar í skýrslu þessari eru upprunnar frá innlendum og erlendum upplýsinga- og fréttaveitum, sem taldar eru áreiðanlegar, ásamt opinberum upplýsingum, eigin úrvinnslu Greiningar og mati á hverjum tíma. Upplýsingarnar hafa ekki verið kannaðar sjálfstætt af Íslandsbanka og ábyrgist bankinn ekki nákvæmni upplýsinganna, áreiðanleika eða réttmæti þeirra. Skoðanir höfunda geta breyst án fyrirvara og ber Íslandsbanka ekki skylda til að uppfæra, lagfæra eða breyta skýrslunni við breyttar forsendur.

Skýrslan er einungis birt í upplýsingaskyni og skal því ekki litið á hana sem ráðleggingu/ráðgjöf um að ráðast eða ráðast ekki í tiltekna fjárfestingu eða tilboð um að kaupa, selja eða skrá sig fyrir tilteknum fjármálagerningum. Íslandsbanki og starfsmenn bankans bera ekki ábyrgð á viðskiptum sem kunna að vera gerð á grundvelli þeirra upplýsinga sem fram koma í skýrslunni. Þeim aðilum sem hafa hug á viðskiptum er bent á að leita sér sérfræðilegrar ráðleggingar og kynna sér vel hina ýmsu fjárfestingarkosti sem í boði eru. Fjárfestingum fylgir ávallt fjárhagsleg áhætta og ber m.a. að hafa í huga áhættu vegna alþjóðlegra fjárfestinga og gengisflökts gjaldmiðla. Fjárfestingamarkmið og fjárhagsstaða fjárfesta er mismunandi. Bent skal á að árangur í fortíð er ekki trygging um árangur í framtíð.

Skýrslur og aðrar upplýsingar sem berast frá Íslandsbanka eru einungis ætlaðar til einkanota. Hvorki má afrita efnið, vitna í það né dreifa því, í heild eða að hluta, án skriflegs leyfis frá Íslandsbanka.

Skýrsla þessi er stutt samantekt og ber ekki að líta svo á að í henni sé að finna allar tiltækar upplýsingar um þau viðfangsefni sem hún fjallar um.

Eftirlitsaðili: Fjármálaeftirlitið (www.fme.is).

BANDARÍKIN

Skýrslu þessari eða afritum hennar má ekki dreifa í Bandaríkjunum eða til viðtakenda sem eru bandarískir ríkisborgarar í andstöðu við takmarkanir sem kveðið er á um í bandarískum lögum. Dreifing skýrslunnar í Bandaríkjunum kynni að teljast brot á þeim lögum.

KANADA

Upplýsingarnar í skýrslu þessari eru ekki ætlaðar til dreifingar eða útbreiðslu með neinum hætti í Kanada og því ber ekki að líta á þær sem fjármálaráðgjöf eða ráðleggingu um fjárfestingar í skilningi kanadískra verðbréfalaga.

ÖNNUR LÖND

Lög og reglugerðir í öðrum löndum kunna einnig að takmarka dreifingu skýrslu þessarar.