Athugið

Þessi frétt er meira en sex mánaða gömul og tölfræði gæti hafa breyst

Spáum 8,9% verðbólgu í október

Verðbólga heldur áfram að hjaðna. Við spáum því að hún verði að jafnaði 8,1% á þessu ári. Í októbermælingunni vekur athygli að reiknaða húsaleigan, sem endurspeglar húsnæðisverð að mestu, lækkar smávegis á milli mánaða.


Við spáum því að vísitala neysluverðs (VNV) hækki um 0,2% í október frá fyrri mánuði. Ef spá okkar gengur eftir mun 12 mánaða verðbólga hjaðna í 8,9% en hún var 9,3% í september. Flestir liðir sigla lygnan sjó í mánuðinum en það sem vegur helst til hækkunar er hækkun á flugverði. Athygli vekur að reiknaða húsaleigan lækkar smávegis í október á milli mánaða samkvæmt mælingu okkar.

Ársverðbólga hefur nú hjaðnað síðustu tvo mánuði. Útlit er fyrir að verðbólgan hafi náð toppi í júlí þegar hún mældist 9,9% og mun hún nú hjaðna nokkuð hratt á næstu misserum. Hagstofan birtir VNV fyrir mánuðinn 27. október næstkomandi.

Íbúðamarkaður hægir á sér og það hratt

Viðsnúningur á íbúðamarkaði er hafinn, íbúðaverðið er loksins að hægja á sér og það frekar hratt. Í síðasta mánuði lækkaði markaðsverð íbúðarhúsnæðis smávegis (-0,01%) en það sem vó á móti í reiknaðri húsaleigu var vaxtaþátturinn. Reiknaða húsaleigan byggir á þessum tveimur liðum og útkoman í septembermánuði var því 0,05% hækkun á milli mánaða en það er jafnframt minnsta hækkun frá nóvember 2020 þegar liðurinn lækkaði lítillega.

Við teljum að þessi þróun haldi áfram og reiknaða húsaleigan lækki smávegis í október eða um 0,15% (-0,03% áhrif á VNV). Á móti hækkar greidda húsaleigan um 0,5% (0,02% áhrif á VNV). Húsnæðisliðurinn stendur því í stað í október samkvæmt spá okkar.

Flugverð ræður mestu um hækkun í mánuðinum

Það sem vegur helst til hækkunar í mánuðinum en liðurinn ferðir og flutningar. Samkvæmt mælingu okkar mun liðurinn hækka um 0,8% milli mánaða (0,12% áhrif á VNV). Þar munar helst um flutninga í lofti sem hækka um 2,8% (0,07% áhrif á VNV) eftir að liðurinn lækkaði um 17% í síðasta mánuði. Eldsneyti hækkar líka í verði um 1,2% (0,05% áhrif á VNV) samkvæmt spá okkar en það hefur lækkað um tæplega 6% síðustu tvo mánuði.

Aðrir helstu liðir sem hækka á milli mánaða eru matar og drykkjarvörur sem hækka um 0,2% (0,03% áhrif á VNV) auk tómstunda og menningar sem hækkar um 0,3% (0,03% áhrif á VNV).

Verðbólga hjaðnar hratt á næstunni en þó langt í land

Nú er ár síðan vísitala neysluverðs tók að hækka umtalsvert í hverjum mánuði. Við erum líklega að sigla inn í tímabil þar sem stórir hækkunarmánuðir detta útúr ársmælingunni og inn koma mánuðir sem hækka töluvert minna. Þetta mun leiða til þess að verðbólga hjaðnar hratt á næstunni. Í skammtímaspá okkar gerum við ráð fyrir 0,1% hækkun vísitölunnar í nóvember, 0,3% hækkun í desember og 0,3% lækkun í janúar. Gangi spá okkar eftir mun verðbólga mælast 7,6% í janúar og vera 8,1% að jafnaði á þessu ári.

Það er óhætt að segja að þó að verðbólga sé að hjaðna hratt samkvæmt spá okkar er enn langt í land og talsvert í að verðbólga verði við 2,5% markmið Seðlabankans. Nú er útlit fyrir rólegan íbúðamarkað á komandi fjórðungum sem hjálpa mikið við hjöðnun verðbólgunnar á næstunni. Langtímaspá okkar hljóðar upp á 5,4% verðbólgu að jafnaði á næsta ári og 3,6% árið 2024.

Helstu forsendur spár okkar er rólegur íbúðamarkaður og að hægja muni á innfluttu verðbólgunni auk þess að styrking krónu muni halda aftur af innflutningsverðlagi. Annar óvissuþáttur í spánni eru kjarasamningar sem losna nú í vetur. Við gerum þó ráð fyrir talsverðum launahækkunum í spánni, sér í lagi árið 2023.   

Höfundur


Bergþóra Baldursdóttir

Hagfræðingur


Hafa samband

Lagalegur fyrirvari

Skýrsla þessi er tekin saman af Greiningu Íslandsbanka hf. (Íslandsbanki).

Upplýsingar í skýrslu þessari eru upprunnar frá innlendum og erlendum upplýsinga- og fréttaveitum, sem taldar eru áreiðanlegar, ásamt opinberum upplýsingum, eigin úrvinnslu Greiningar og mati á hverjum tíma. Upplýsingarnar hafa ekki verið kannaðar sjálfstætt af Íslandsbanka og ábyrgist bankinn ekki nákvæmni upplýsinganna, áreiðanleika eða réttmæti þeirra. Skoðanir höfunda geta breyst án fyrirvara og ber Íslandsbanka ekki skylda til að uppfæra, lagfæra eða breyta skýrslunni við breyttar forsendur.

Skýrslan er einungis birt í upplýsingaskyni og skal því ekki litið á hana sem ráðleggingu/ráðgjöf um að ráðast eða ráðast ekki í tiltekna fjárfestingu eða tilboð um að kaupa, selja eða skrá sig fyrir tilteknum fjármálagerningum. Íslandsbanki og starfsmenn bankans bera ekki ábyrgð á viðskiptum sem kunna að vera gerð á grundvelli þeirra upplýsinga sem fram koma í skýrslunni. Þeim aðilum sem hafa hug á viðskiptum er bent á að leita sér sérfræðilegrar ráðleggingar og kynna sér vel hina ýmsu fjárfestingarkosti sem í boði eru. Fjárfestingum fylgir ávallt fjárhagsleg áhætta og ber m.a. að hafa í huga áhættu vegna alþjóðlegra fjárfestinga og gengisflökts gjaldmiðla. Fjárfestingamarkmið og fjárhagsstaða fjárfesta er mismunandi. Bent skal á að árangur í fortíð er ekki trygging um árangur í framtíð.

Skýrslur og aðrar upplýsingar sem berast frá Íslandsbanka eru einungis ætlaðar til einkanota. Hvorki má afrita efnið, vitna í það né dreifa því, í heild eða að hluta, án skriflegs leyfis frá Íslandsbanka.

Skýrsla þessi er stutt samantekt og ber ekki að líta svo á að í henni sé að finna allar tiltækar upplýsingar um þau viðfangsefni sem hún fjallar um.

Eftirlitsaðili: Fjármálaeftirlitið (www.fme.is).

BANDARÍKIN

Skýrslu þessari eða afritum hennar má ekki dreifa í Bandaríkjunum eða til viðtakenda sem eru bandarískir ríkisborgarar í andstöðu við takmarkanir sem kveðið er á um í bandarískum lögum. Dreifing skýrslunnar í Bandaríkjunum kynni að teljast brot á þeim lögum.

KANADA

Upplýsingarnar í skýrslu þessari eru ekki ætlaðar til dreifingar eða útbreiðslu með neinum hætti í Kanada og því ber ekki að líta á þær sem fjármálaráðgjöf eða ráðleggingu um fjárfestingar í skilningi kanadískra verðbréfalaga.

ÖNNUR LÖND

Lög og reglugerðir í öðrum löndum kunna einnig að takmarka dreifingu skýrslu þessarar.