Ýmsar hækkanir um áramót.. en útsölur vega á móti

Allskyns hækkanir á gjaldskrám og opinberum gjöldum tóku gildi um áramótin. Þar vega verðhækkanir á bílum þyngst vegna niðurfellingar virðisaukaskatts á nýjum rafmagns- og vetnisbílum. Þess í stað er veittur styrkur úr Orkusjóði vegna kaupa á slíkum bílum sem kosta undir 10 milljónum króna sem dregur aðeins úr hækkuninni. Við spáum að þessi breyting muni hækka verð á bílum um 6,5% (0,35% áhrif á VNV) á milli mánaða.

Áfengi og tóbak hækkar samkvæmt spá okkar í verði um 3,5% (0,08% áhrif á VNV) og eldsneyti um 1,6% (0,05% áhrif á VNV). Hvort tveggja er að mestu vegna hækkana á krónutölugjöldum um áramót. Einnig hækka matar- og drykkjarvörur í verði um 0,6% (0,09% áhrif á VNV) samkvæmt spá okkar. Þar vega þyngst hækkanir á mjólkurvörum (0,06%) þar sem Verðlagsnefnd búvara tilkynnti hækkanir sem tóku gildi nú í janúar.

Aðrir helstu liðir sem hækka á milli mánaða eru tómstundir og menning (0,03% áhrif á VNV) ásamt annarri vöru og þjónustu (0,06% áhrif á VNV).

Alla jafna eru útsölur í janúar sem hafa áhrif til tímabundinnar lækkunar á vísitölunni. Samkvæmt mælingu okkar lækkar verð á fötum og skóm um 8,5% (-0,34% áhrif á VNV) og húsgögnum og heimilisbúnaði um 5% (-0,31 áhrif á VNV). Flugfargjöld lækka einnig í mánuðinum en þó talsvert minna en venjan er þar sem flugverð hækkaði minna en vant er í desember. Samkvæmt spá okkar munu flugfargjöld lækka um 5% (-0,09% áhrif á VNV).

Íbúðamarkaður að sækjast í jafnvægi?

Íbúðamarkaður hefur róast heilmikið og er orðinn talsvert heilbrigðari en hann var fyrir rúmu ári síðan. Árshækkun íbúðaverðs mældist 4,2% í desember síðastliðnum en til samanburðar mældist árshækkun mest 25% sumarið 2022. Íbúðaverð hefur þó verið að sveiflast nokkuð til og erfitt hefur reynst að spá fyrir um einstaka mánaðarbreytingar. Þótt ekki sé hægt að útiloka áframhaldandi sveiflur teljum við að þróunin til meðallangs tíma verði með þeim hætti að íbúðamarkaður verði rólegur og árshækkun haldi áfram að mælast lág.

Við spáum því að reiknaða húsaleigan hækki um 0,6% (0,12% áhrif á VNV) í janúar á milli mánaða. Vaxtaþátturinn á sinn þátt í hækkuninni og gerum við ráð fyrir að hann skýri 0,5% af hækkun reiknuðu húsaleigunnar og íbúðaverðið um 0,1%.

Verðbólguhorfur næstu mánuði

Í desember síðastliðnum hjaðnaði verðbólga þvert á spár og mælist ársverðbólga nú 7,7%. Við erum nokkuð bjartsýn á verðbólguhorfur og teljum að verðbólga haldi áfram að hjaðna á næstu mánuðum og það nokkuð hratt. Helsta ástæða þess er að stórir hækkunarmánuðir á fyrri hluta síðasta árs eru að detta út úr 12 mánaða mælingunni. Í bráðabirgðaspá okkar gerum við ráð fyrir:

• Febrúar 0,8% - ársverðbólga mælist 6,6%: Útsölulok helstu áhrif
• Mars 0,5% - ársverðbólga mælist 6,6%: Útsölulok teygjast fram í mars
• Apríl 0,6% – ársverðbólga mælist 5,9%: Árstíðarbundin hækkun flugfargjalda

Eins og sést mun ársverðbólga mælast 5,9% í apríl gangi spá okkar eftir. Auðvitað er óvissan í þessari spá talsverð og stærsti óvissuþáttur til skemmri tíma er verðþróun á íbúðamarkaði og gengi krónu sem þarf að haldast stöðugt til að forsendur þessarar spár rætast.

Lagalegur fyrirvari

Skýrsla þessi er tekin saman af Greiningu Íslandsbanka hf. (Íslandsbanki).

Upplýsingar í skýrslu þessari eru upprunnar frá innlendum og erlendum upplýsinga- og fréttaveitum, sem taldar eru áreiðanlegar, ásamt opinberum upplýsingum, eigin úrvinnslu Greiningar og mati á hverjum tíma. Upplýsingarnar hafa ekki verið kannaðar sjálfstætt af Íslandsbanka og ábyrgist bankinn ekki nákvæmni upplýsinganna, áreiðanleika eða réttmæti þeirra. Skoðanir höfunda geta breyst án fyrirvara og ber Íslandsbanka ekki skylda til að uppfæra, lagfæra eða breyta skýrslunni við breyttar forsendur.

Skýrslan er einungis birt í upplýsingaskyni og skal því ekki litið á hana sem ráðleggingu/ráðgjöf um að ráðast eða ráðast ekki í tiltekna fjárfestingu eða tilboð um að kaupa, selja eða skrá sig fyrir tilteknum fjármálagerningum. Íslandsbanki og starfsmenn bankans bera ekki ábyrgð á viðskiptum sem kunna að vera gerð á grundvelli þeirra upplýsinga sem fram koma í skýrslunni. Þeim aðilum sem hafa hug á viðskiptum er bent á að leita sér sérfræðilegrar ráðleggingar og kynna sér vel hina ýmsu fjárfestingarkosti sem í boði eru. Fjárfestingum fylgir ávallt fjárhagsleg áhætta og ber m.a. að hafa í huga áhættu vegna alþjóðlegra fjárfestinga og gengisflökts gjaldmiðla. Fjárfestingamarkmið og fjárhagsstaða fjárfesta er mismunandi. Bent skal á að árangur í fortíð er ekki trygging um árangur í framtíð.

Skýrslur og aðrar upplýsingar sem berast frá Íslandsbanka eru einungis ætlaðar til einkanota. Hvorki má afrita efnið, vitna í það né dreifa því, í heild eða að hluta, án skriflegs leyfis frá Íslandsbanka.

Skýrsla þessi er stutt samantekt og ber ekki að líta svo á að í henni sé að finna allar tiltækar upplýsingar um þau viðfangsefni sem hún fjallar um.

Eftirlitsaðili: Fjármálaeftirlitið (www.fme.is).

BANDARÍKIN

Skýrslu þessari eða afritum hennar má ekki dreifa í Bandaríkjunum eða til viðtakenda sem eru bandarískir ríkisborgarar í andstöðu við takmarkanir sem kveðið er á um í bandarískum lögum. Dreifing skýrslunnar í Bandaríkjunum kynni að teljast brot á þeim lögum.

KANADA

Upplýsingarnar í skýrslu þessari eru ekki ætlaðar til dreifingar eða útbreiðslu með neinum hætti í Kanada og því ber ekki að líta á þær sem fjármálaráðgjöf eða ráðleggingu um fjárfestingar í skilningi kanadískra verðbréfalaga.

ÖNNUR LÖND

Lög og reglugerðir í öðrum löndum kunna einnig að takmarka dreifingu skýrslu þessarar.