Íbúðaverð þrýstir upp verðbólgutaktinum
Mikil hækkun á íbúðaverði auk hækkunar matvöruverðs skýra stærsta hluta hækkunar neysluverðs í apríl. Verðbólga hefur reynst þrálátari en við væntum þótt horfur séu á hjöðnun verðbólgu eftir því sem líður á árið og líklega verður hún undir 2,5% markmiði Seðlabankans um mitt næsta ár. Íbúðaverð gæti þó sett strik í reikninginn á næstunni en talsverður hiti virðist vera á íbúðamarkaði um þessar mundir.
Vísitala neysluverðs (VNV) hækkaði um 0,7% í apríl samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Verðbólga mælist nú 4,6% en var 4,3% í mars. Verðbólga hefur ekki mælst meiri síðan í ársbyrjun 2013. Verðbólga m.v. VNV án húsnæðis mælist einnig 4,6% undanfarna 12 mánuði. Síðustu misseri hefur vísitala neysluverðs án húsnæðis hækkað hægar en fyrrnefnda vísitalan. Íbúðaverðshækkanir eru því farnar að hafa meiri áhrif til hækkunar á vísitölunni en undanfarið.
Mæling aprílmánaðar er talsvert yfir öllum birtum spám. Við spáðum 0,2% hækkun VNV milli mánaða. Það helsta sem skilur á milli okkar spár og mælingar Hagstofu er húsnæðisliðurinn sem hækkaði mun meira en við höfðum spáð og virðist sem talsverður hiti sé á húsnæðismarkaðnum um þessar mundir. Auk þess hækkaði matur ásamt húsgögnum og heimilisbúnaði meira í verði en við væntum.
Íbúðaverð vegur þyngst til hækkunar
Hækkandi íbúðaverð hefur sett svip sinn á þróun VNV síðustu mánuði. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði um 2,7% á landinu öllu milli mánaða samkvæmt mælingu Hagstofunnar og hefur hækkunin milli mánaða ekki verið meiri síðan í september 2016. Mánaðarhækkunin nú var almenn, hvort sem litið var til höfuðborgarsvæðis eða landsbyggðar.
Samkvæmt gögnum Hagstofunnar hefur bætt talsvert í 12 mánaða hækkunartakt íbúðaverðs með mælingunni nú. Á landinu öllu hefur íbúðaverð hækkað um 10,6% frá sama tíma í fyrra. Hefur árstakturinn ekki verið hraðari í þrjú ár. Lang hröðust er hækkunin á sérbýlum á höfuðborgarsvæði, sem hafa hækkað um ríflega 16% á tímabilinu. Þá hafa fjölbýli á höfuðborgarsvæðinu hækkað um tæp 10% og íbúðaverð á landsbyggðinni hefur hækkað um tæp 8% á sama tíma. Heldur hefur því dregið sundur með höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni upp á síðkastið eftir talsvert hraðari hækkun á síðarnefnda svæðinu að jafnaði árin 2018-2020. Við fjölluðum nýverið um þróun íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu og horfur á þeim markaði. Mælingin nú rímar við þá skoðun okkar að heppilegt væri að liðka sem kostur er fyrir framboði nýrra íbúða til þess að minnka hættu á óhóflegri eftirspurnarspennu á þessum markaði.
Alls vó reiknuð húsaleiga, sem að mestu endurspeglar þróun íbúðaverðs, til 0,4% hækkunar á VNV nú í apríl. Þessi liður skýrir því rúman helming hækkunarinnar milli mánaða.
Aðrir liðir til hækkunar á vísitölunni
Á eftir húsnæðisliðnum vógu matar- og drykkjarvörur þyngst til hækkunar í mánuðinum. Liðurinn hækkaði um 1,1% (0,16% í VNV) á milli mánaða og vegur þar hækkun á mjólkurvörum þungt. Helsta ástæðan fyrir því er að Verðlagsnefnd búvara ákvað nýverið að hækka heildsöluverð á mjólk og smjöri umtalsvert vegna kostnaðarhækkana í framleiðslu og hefur það mikil áhrif á mælinguna í mánuðinum.
Það kom okkur á óvart að liðurinn húsgögn og heimilisbúnaður, sem lækkaði lítillega í útsölunum í mars, hækkaði töluvert í apríl eða um 1,0% (0,06% í VNV). Aðrir liðir sem hækkuðu á milli mánaða voru tómstundir og menning (0,04% í VNV) ásamt öðrum vörum og þjónustu (0,02% í VNV).
Verðbólguhorfur þó ágætar
Þótt verðbólga hafi reynst þrálátri og verðbólgukúfurinn hærri í vetur en við væntum teljum við að verðbólga muni taka að hjaðna eftir sem líður á árið. Bráðabirgðaspá okkar hljóðar upp á 0,2% hækkun VNV í maí, 0,3% í júní og 0,1% hækkun í júlí. Gangi spáin eftir mun verðbólgan mælast 4,0% í júlí og vera við þolmörk verðbólgumarkmið Seðlabankans. Miðað við bráðabirgða langtímaspá okkar mun verðbólga síga niður fyrir 2,5% markmið Seðlabankans um mitt næsta ár.
Íbúðaverð gæti þó sett strik í reikninginn miðað við mælingu þessa dagana en töluverður hiti virðist vera á íbúðamarkaði um þessar mundir. Á móti vegur styrking krónunnar, sem við teljum líklega á seinni helmingi ársins, og mun koma til með að hjálpa til við að halda aftur af verðlaginu gangi sú spá eftir.