Áfram sveiflast verð á íbúðamarkaði

Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,7% í ágúst frá mánuðinum á undan samkvæmt gögnum frá Húsnæðis- og mannvirkjastofnun sem birtust síðdegis í gær. Verðhækkun á fjölbýli er helsta ástæða fyrir hækkuninni en þau hækkuðu um 0,9% á meðan sérbýli lækkaði lítillega eða um 0,2%.

Hagstofan mælir markaðsverð íbúðarhúsnæðis sem byggir á svipaðri aðferðafræði og vísitala íbúðaverðs nema Hagstofan mælir einnig verð á landsbyggðinni. Eins og sést á myndinni hér að neðan er allgóð fylgni á milli mælinganna tveggja. Því gefur vísitala íbúðaverðs í síðasta mánuði nokkuð góða vísbendingu um íbúðaverðið í septembermælingu Hagstofunnar.

Við spáum því að reiknaða húsaleigan hækki um 1,1% á milli mánaða (0,21% áhrif á VNV) þar sem markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkar um 0,6% og vaxtaþáttur um 0,5%.

Útsölulok og hækkun eldsneytisverðs vegur þungt

Að húsnæðisliðnum undanskildum vegur liðurinn föt og skór þyngst. Liðurinn hækkar um 3,5% á milli mánaða (0,13% áhrif á VNV) samkvæmt spá okkar og ástæða þess eru að sumarútsölurnar ganga að fullu til baka í september. Vegna þess hækkar einnig liðurinn húsgögn og heimilisbúnaður um 0,6% (0,04% áhrif á VNV) á milli mánaða. Tómstundir og menning hækkar um 0,5% (0,05% áhrif á VNV) samkvæmt spá okkar sem er mestu vegna hækkana á þátttökugjöldum í íþróttum.

Aðrir helstu liðir sem vega til hækkunar eru matar- og drykkjarvörur sem hækka um 0,3% (0,04% áhrif á VNV). Hægt hefur talsvert á hækkun á matvöruverði og ef þessi spá rætist verður þetta minnsta hækkun í liðnum frá því í júlí í fyrra.

Sá liður sem hefur mest áhrif til lækkunar í septembermánuði eru ferðir og flutningar. Liðurinn lækkar um 0,5% (-0,08% áhrif á VNV). Þar vegast á lækkun flugfargjalda annars vegar og hækkun eldsneytisverðs hins vegar. Flugfargjöld lækka alla jafna í septembermánuði þegar eftirspurn minnkar eftir sumarið. Ef undanskilin eru árin 2020 og 2021 þegar faraldurinn stóð sem hæst hefur flugverð lækkað að meðaltali um 16% í þessum mánuði undanfarin ár. Verðmæling okkar leiðir í ljós talsvert minni lækkun flugverðs en gengur og gerist í september. Helsta ástæða þess er líklega eldsneytisverð sem hefur rokið upp úr öllu valdi síðustu mánuði og farið að hafa talsverð áhrif á flugfélög hérlendis sem erlendis. Við spáum því að flugverð lækki því um 10,4% (-0,23% áhrif á VNV). Eldsneytisverð hækkar svo um 2,3% (0,04% áhrif á VNV) samkvæmt spánni og gerum við síðan ráð fyrir áframhaldandi hækkunum á næstu mánuðum.

Verðbólguhorfur á næstunni

Verðbólga í ágúst mældist 7,7% og hefur árstakturinn hjaðnað hratt frá því að hann var hvað mestur í rúmlega 10% í febrúar síðastliðnum. Viðsnúningur á íbúðaverði auk minni innfluttrar verðbólgu hefur átt stóran þátt í hjöðnun hennar síðastliðna mánuði. Hvað varðar innfluttu verðbólguna hefur styrking krónunnar undanfarið skipt miklu máli og orðið til þess að verðbólga hefur hjaðnað hraðar en ella. Hægari hækkun íbúðaverðs hefur einnig skipt sköpum og hefur árstaktur íbúðaverðs ekki mælst lægri í yfir 10 ár. Þessar sveiflur á íbúðaverði á milli mánaða hafa þó orðið til þess að vísitala neysluverðs sveiflast með og vonum við að íbúðamarkaður muni finna sitt jafnvægi í bráð.

Við teljum að ársverðbólga muni hreyfast á þröngu bili á næstu mánuðum. Í bráðabirgðaspá okkar gerum við ráð fyrir 0,4% hækkun vísitölu neysluverðs í október, 0,2% í nóvember og 0,6% í desember. Gangi spá okkar eftir mun verðbólga mælast 7,6% í desember. Í byrjun næsta árs teljum við að verðbólga muni hjaðna talsvert hraðar og gæti hún verið í kringum 5% um mitt næsta ár ef allt gengur eftir. Í langtímaspá okkar gerum við ráð fyrir að verðbólga verði 5,3% að jafnaði árið 2024 og 3,7% árið 2025. Stærsti óvissuþáttur í langtímaspá okkar eru kjarasamningar sem losna hver á fætur öðrum í byrjun næsta árs.

Lagalegur fyrirvari

Skýrsla þessi er tekin saman af Greiningu Íslandsbanka hf. (Íslandsbanki).

Upplýsingar í skýrslu þessari eru upprunnar frá innlendum og erlendum upplýsinga- og fréttaveitum, sem taldar eru áreiðanlegar, ásamt opinberum upplýsingum, eigin úrvinnslu Greiningar og mati á hverjum tíma. Upplýsingarnar hafa ekki verið kannaðar sjálfstætt af Íslandsbanka og ábyrgist bankinn ekki nákvæmni upplýsinganna, áreiðanleika eða réttmæti þeirra. Skoðanir höfunda geta breyst án fyrirvara og ber Íslandsbanka ekki skylda til að uppfæra, lagfæra eða breyta skýrslunni við breyttar forsendur.

Skýrslan er einungis birt í upplýsingaskyni og skal því ekki litið á hana sem ráðleggingu/ráðgjöf um að ráðast eða ráðast ekki í tiltekna fjárfestingu eða tilboð um að kaupa, selja eða skrá sig fyrir tilteknum fjármálagerningum. Íslandsbanki og starfsmenn bankans bera ekki ábyrgð á viðskiptum sem kunna að vera gerð á grundvelli þeirra upplýsinga sem fram koma í skýrslunni. Þeim aðilum sem hafa hug á viðskiptum er bent á að leita sér sérfræðilegrar ráðleggingar og kynna sér vel hina ýmsu fjárfestingarkosti sem í boði eru. Fjárfestingum fylgir ávallt fjárhagsleg áhætta og ber m.a. að hafa í huga áhættu vegna alþjóðlegra fjárfestinga og gengisflökts gjaldmiðla. Fjárfestingamarkmið og fjárhagsstaða fjárfesta er mismunandi. Bent skal á að árangur í fortíð er ekki trygging um árangur í framtíð.

Skýrslur og aðrar upplýsingar sem berast frá Íslandsbanka eru einungis ætlaðar til einkanota. Hvorki má afrita efnið, vitna í það né dreifa því, í heild eða að hluta, án skriflegs leyfis frá Íslandsbanka.

Skýrsla þessi er stutt samantekt og ber ekki að líta svo á að í henni sé að finna allar tiltækar upplýsingar um þau viðfangsefni sem hún fjallar um.

Eftirlitsaðili: Fjármálaeftirlitið (www.fme.is).

BANDARÍKIN

Skýrslu þessari eða afritum hennar má ekki dreifa í Bandaríkjunum eða til viðtakenda sem eru bandarískir ríkisborgarar í andstöðu við takmarkanir sem kveðið er á um í bandarískum lögum. Dreifing skýrslunnar í Bandaríkjunum kynni að teljast brot á þeim lögum.

KANADA

Upplýsingarnar í skýrslu þessari eru ekki ætlaðar til dreifingar eða útbreiðslu með neinum hætti í Kanada og því ber ekki að líta á þær sem fjármálaráðgjöf eða ráðleggingu um fjárfestingar í skilningi kanadískra verðbréfalaga.

ÖNNUR LÖND

Lög og reglugerðir í öðrum löndum kunna einnig að takmarka dreifingu skýrslu þessarar.