Flugverð hækkar eins og venjan er í desember

Það helsta sem vegur til hækkunar í mánuðinum eru hækkun flugfargjalda. Samkvæmt spá okkar hækka flugfargjöld um 20,5% (0,35% áhrif á VNV) þar sem um árstíðarbundna hækkun er að ræða í aðdraganda jóla. Það sem vegur lítillega á móti hækkuninni er eldsneytisverð sem lækkar um 0,9% (-0,03% áhrif á VNV) en verð á Brent tunnu hefur lækkað nokkuð hratt undanfarið á heimsmarkaði.

Ýmsir aðrir liðir hækka í verði á milli mánaða og má ætla að veiking krónu síðustu mánuði hafi sitt að segja með það. Helst má nefna matar- og drykkjarvörur sem hækka í verði um 0,4% (0,06% áhrif á VNV) samkvæmt spá okkar ásamt húsgögnum og heimilisbúnaði sem hækka um 0,7% (0,04% áhrif á VNV). Verðbreytingar á öðrum liðum vísitölu neysluverðs má sjá á töflunni hér að ofan.

Íbúðamarkaður á sinn þátt í hækkuninni

Það sem vegur næstþyngst í hækkun vísitölunnar í mánuðinum er verðhækkun á íbúðum. Þó íbúðamarkaður sé talsvert heilbrigðari en hann hefur verið er þó enn talsvert líf á honum. Íbúðaverð tók að hækka á nýjan leik á haustmánuðum eftir rólegt sumar og á síðustu þremur mánuðum hefur markaðsverð íbúðarhúsnæðis, sem er mæling Hagstofunnar á íbúðaverði, hækkað um ríflega 3%.

Við teljum að hækkun á íbúðaverði haldi áfram næstu mánuði en þó með hægara móti verið hefur. Við spáum því að reiknaða húsaleigan hækki um 1,7% (0,33% áhrif á VNV) í desember á milli mánaða. Vaxtaþátturinn á sinn þátt í hækkuninni og gerum við ráð fyrir að hann skýri 0,7% af reiknuðu húsaleigunni og íbúðaverðið um 1,0%.

Erfitt hefur reynst að spá fyrir um verðþróun á íbúðamarkaði að undanförnu enda hafa miklar verðsveiflur einkennt markaðinn. Eins og sést á myndinni spáum við hægari hækkun íbúðaverðs á næstu mánuðum. Líklegt er að markaðurinn hafi tekið nokkurn kipp á haustmánuðum m.a. vegna rýmri skilyrða hlutdeildarlána og mikillar fólksfjölgunar hérlendis. Við teljum að íbúðamarkaður muni vera rólegur á næstunni og ein helsta ástæða þess er hátt vaxtastig og hertar reglur Seðlabankans til lántöku á sama tíma og framboð íbúða hefur farið vaxandi.

Mun verðbólga loksins hjaðna svo um munar?

Ársverðbólga hefur hreyfst á þröngu bili frá því um mitt ár. Verðbólga jókst lítillega frá fyrri mánuði í nóvember og mældist 8,0%. Ef þessi spá okkar fyrir desembermánuð rætist mun ársverðbólga aukast í 8,3% sem er hæsta mælingin frá því í júní. Við teljum þó að verðbólga hjaðni nokkuð hratt í byrjun næsta árs. Í bráðabirgðaspá okkar gerum við ráð fyrir:

• Janúar 0,4% - ársverðbólga mælist 7,8%: Þar vegast á útsölur og hækkun opinberra gjalda
• Febrúar 0,8% - ársverðbólga mælist 7,2%: Útsölulok helstu áhrif á hækkun á milli mánaða
• Mars 0,5% -ársverðbólga mælist 7,1%: Útsölulok teygjast fram í mars

Eins og sést mun ársverðbólga hjaðna nokkuð hratt þrátt fyrir áframhaldandi hækkun vísitölunnar. Ástæða þess er að stórir hækkunarmánuðir fyrri hluta þessa árs detta útúr 12 mánaða mælingunni. Í langtímaspá okkar gerum við ráð fyrir að verðbólga verði 6,3% að jafnaði árið 2024 og 3,9% árið 2025.

Auðvitað er óvissan í þessari spá talsverð. Til skemmri tíma er helsti óvissuþátturinn verðþróun á íbúðamarkaði ásamt þróun á gengi krónunnar. Stærsti óvissuþátturinn til lengri tíma að okkar mati eru þó kjarasamningarnir sem losna hver á fætur öðrum á komandi mánuðum.

Lagalegur fyrirvari

Skýrsla þessi er tekin saman af Greiningu Íslandsbanka hf. (Íslandsbanki).

Upplýsingar í skýrslu þessari eru upprunnar frá innlendum og erlendum upplýsinga- og fréttaveitum, sem taldar eru áreiðanlegar, ásamt opinberum upplýsingum, eigin úrvinnslu Greiningar og mati á hverjum tíma. Upplýsingarnar hafa ekki verið kannaðar sjálfstætt af Íslandsbanka og ábyrgist bankinn ekki nákvæmni upplýsinganna, áreiðanleika eða réttmæti þeirra. Skoðanir höfunda geta breyst án fyrirvara og ber Íslandsbanka ekki skylda til að uppfæra, lagfæra eða breyta skýrslunni við breyttar forsendur.

Skýrslan er einungis birt í upplýsingaskyni og skal því ekki litið á hana sem ráðleggingu/ráðgjöf um að ráðast eða ráðast ekki í tiltekna fjárfestingu eða tilboð um að kaupa, selja eða skrá sig fyrir tilteknum fjármálagerningum. Íslandsbanki og starfsmenn bankans bera ekki ábyrgð á viðskiptum sem kunna að vera gerð á grundvelli þeirra upplýsinga sem fram koma í skýrslunni. Þeim aðilum sem hafa hug á viðskiptum er bent á að leita sér sérfræðilegrar ráðleggingar og kynna sér vel hina ýmsu fjárfestingarkosti sem í boði eru. Fjárfestingum fylgir ávallt fjárhagsleg áhætta og ber m.a. að hafa í huga áhættu vegna alþjóðlegra fjárfestinga og gengisflökts gjaldmiðla. Fjárfestingamarkmið og fjárhagsstaða fjárfesta er mismunandi. Bent skal á að árangur í fortíð er ekki trygging um árangur í framtíð.

Skýrslur og aðrar upplýsingar sem berast frá Íslandsbanka eru einungis ætlaðar til einkanota. Hvorki má afrita efnið, vitna í það né dreifa því, í heild eða að hluta, án skriflegs leyfis frá Íslandsbanka.

Skýrsla þessi er stutt samantekt og ber ekki að líta svo á að í henni sé að finna allar tiltækar upplýsingar um þau viðfangsefni sem hún fjallar um.

Eftirlitsaðili: Fjármálaeftirlitið (www.fme.is).

BANDARÍKIN

Skýrslu þessari eða afritum hennar má ekki dreifa í Bandaríkjunum eða til viðtakenda sem eru bandarískir ríkisborgarar í andstöðu við takmarkanir sem kveðið er á um í bandarískum lögum. Dreifing skýrslunnar í Bandaríkjunum kynni að teljast brot á þeim lögum.

KANADA

Upplýsingarnar í skýrslu þessari eru ekki ætlaðar til dreifingar eða útbreiðslu með neinum hætti í Kanada og því ber ekki að líta á þær sem fjármálaráðgjöf eða ráðleggingu um fjárfestingar í skilningi kanadískra verðbréfalaga.

ÖNNUR LÖND

Lög og reglugerðir í öðrum löndum kunna einnig að takmarka dreifingu skýrslu þessarar.